Beyin Pili Ameliyatı – DBS
Beyin Pili Ameliyatı – DBS
Beyin pili ameliyatı ilk olarak 1987 yılında uygulanmış ve çok kısa süre içerisinde yüksek etkinliği ve düşük riskinden ötürü tüm dünyada yaygınlaşan bir tedavi haline gelmiştir.
Parkinson hastaları başta olmak üzere, esansiyel tremor ve distoni hastalığında da beyin pili ameliyatları sık uyguladığımız bir cerrahi tedavidir.
Beyin pili ameliyatında beyindeki özel alanlara yerleştirilen kablolar ve bu kabloya bağlanan bir pil sayesinde; çok düşük voltajlarda elektrik enerjisi beyindeki özel çekirdeklere ulaştırılır ve bozulmuş olan hücresel aktivite düzene sokulur. Bu sayede vücudun farklı bölgelerinde görülen titreme, kasılma, katılık gibi şikâyetler belirgin bir şekilde kontrol altına alınır. Son yıllarda bazı psikiyatrik hastalıkların tedavisinde de kullanımı başlamıştır.
Ancak ülkemizde sosyal güvenlik kurumu tarafından sadece Parkinson hastalığı, Esansiyel Tremor hastalığı ve Distoni hastalığında ödemesi yapılmaktadır.
Beyin Pili Ameliyatı Hakkında Sık Sorulan Sorular
Doç.Dr Sait ÖZTÜRK
Parkinson hastalığı ve diğer hareket bozukluğu hastalıklarında (esansiyel tremor, distoni) öncelikli tedavi ilaç tedavisidir. Genellikle hastalar ilk tanıyı aldıktan sonra ilaç tedavisi başlanır ve bu tedavi ortalama 3 yıl boyunca etkilidir. Bu döneme ‘’balayı’’ dönemi denilir. İlaçların etkili olduğu bu süreçte hastaya tedbir amaçlı beyin pili ameliyatı uygulanmamalıdır. Beyin pili ameliyatı; ilaçların etkisinin azaldığı ya da yüksek doz ilaç (dopamin) kullanımına bağlı vücutta istenmeyen kıvrılmalar/bükülmeler gözlendiği süreçte uygulanmalıdır. Hastaların hem Nöroloji hem de Beyin Cerrahisi uzmanınca beraber değerlendirilmesi uygun olan yaklaşımdır.
- İlaç kullanımı ile şikâyetleri kontrol altında olan hastalarda,
- Kontrol altına alınamayan psikiyatrik hastalığı olanlarda,
- Gün içerisinde sık sık düşme atakları yaşayan hastalarda,
- Ağır metabolik hastalığı olanlarda (kontrol altına alınamayan şeker hastalığı, ağır kalp yetmezliği vb.)
- Düşkün ve ileri yaş hastalar
Beyin pili ameliyatı iki aşamalı bir ameliyattır. İlk aşamada özel bir çerçeve yardımıyla hastanın kafatasının her iki tarafında açılan birer adet küçük deliklerden beyinde hedeflenen çekirdeklere çok ince kablolar yollanır. Bu aşamada hasta uyanık iken yapılır. Hastaya herhangi bir nedenle genel anestezi verilmez. Çünkü kabloların yerleştirildiği bölgeye geçici bir süreyle elektrik enerjisi verilerek hastanın şikâyetlerinin geçip geçmediği test edilir. Bu nedenle hastanın bu test aşamasında uyanık olması önemlidir. Bu işlem tamamlandıktan sonra ameliyatın ikinci aşaması olan pilin göğüs bölgesine yerleştirilmesi işlemine başlanır. Bu süreç hastaya genel anestezi verilerek yapılır. Beyin içine yollanan iki kablonun uçları cilt altından göğüs bölgesine ulaştırılır ve göğüs bölgesinde köprücük kemiğinin hemen altında pilin yerleştirileceği bir cep oluşturulur. Kabloların pil ile bağlantısı sağlanır ve pil göğüs bölgesine yerleştirilir. Ameliyat tamamlanmış olur. Beyin pili ameliyatının tamamı ortalama 5 saat sürer.
- Ameliyat ardından hastalar 6. saatte yürütülür ve beslenmeye başlarlar. Ameliyatın 1. gününde normal yaşamlarına dönmüş olurlar. Genellikle 2. gün ise taburcu edilerek normal yaşamlarına dönerler.
- Beyin pili ameliyatı tüm beyin cerrahi ameliyatları içerisindeki en güvenli ameliyatlardan birisidir.
- Pil ayarları elektronik bir tablet bilgisayar aracılığı ile yapılır. Hastanın göğüs bölgesindeki pile yaklaştırılan programlayıcı sayesinde çok kısa bir sürede ayarlama yapılır.
- Her hastada farklı pil ayarlamaları yapılacağından bu süre değişkenlik gösterir. Ancak ortalama 4 ile 6 yıl arası bir pil ömrü olacaktır. Pil seviyesi azaldığında ise lokal anestezi eşliğinde, sadece göğüs bölgesindeki eski yara açılarak pil çıkarılır ve yenisi ile değiştirilir. Hastalar işlemden bir saat sonra taburcu edilirler.
- Beyin pili MR uyumlu bir pildir. Ancak MR çekimi esnasında çok düşük bir ihtimalde olsa pilin zarar görme riski vardır. Bu sebeple tüm vücut MR çekimi önerilmez. MR çekiminden hemen önce pil kapatılmalı ve çekim sonrası pilin tekrar çalıştırılması önerilir. Röntgen veya bilgisayarlı tomografi çekimlerinde ise herhangi bir kısıtlama olmayıp; pil kapatılmasına ihtiyaç duyulmadan gerekli çekimler yapılabilir. Ayrıca hastalarımıza bir adet pil kumandası verilmektedir. Hastalar hem pil ömrünü görebilirler, hemde gereken durumlarda ise pili açıp kapatmayı bu kumanda sayesinde yapabilirler.
